Grondwerk of vrijheidsdressuur

Het paard

• sensibiliseren
• desensibiliseren
• leren respect te hebben voor onze persoonlijke ruimte
• leren leiden
• leren volgen
• leren halt houden en stilstaan
• leren zich te kalmeren
• leren achterwaarts gaan
• leren zijwaarts gaan
• in een laterale buiging zetten
• leren zich op een volte te bewegen
• leren longeren

Sensibiliseren betekent dat je aan je paard vraagt en leert dat het op iets of iemand gaat letten, er een betekenis aan geeft en zich er naar gaat gedragen of een bepaalde respons op zal geven.

Hoe?

We geven een paar voorbeelden:

Je legt je been aan. Je paard reageert hierop door voorwaarts te gaan.

Je stapt vooruit en je paard volgt.

Je zegt “halt” en je paard stopt.

Je maakte dus je paard opmerkzaam voor deze zaken, het paard koppelde er een betekenis aan vast en voert dit uit.

Desensibiliseren betekent dat je, je paard voor iets of iemand onverschillig of ongevoelig gaat maken.

Hoe?

Dit kan geleidelijk gebeuren zodat het paard datgene waarvoor hij schrik heeft als normaal gaat beschouwen en het dus een gewoonte geworden is. Je leert je paard door herhaling dat het niet hoeft te schrikken.

Bij desensibiliseren hanteert men meestal het principe van “dichterbij komen en opnieuw verderaf brengen” of “het naderen en terugtrekken”. Dit is een techniek om het paard te leren zich in een nieuwe situatie behoorlijk te gedragen of aan iets nieuws gewoon te worden. Het belangrijkste hierbij is dat we het paard in kleine stapjes laat wennen aan iets nieuws.

Geduld en belonen van de kleinste vordering in de richting van het gewenste gedrag

zijn van groot belang!

Soms zal een paard maar een paar minuten nodig hebben maar soms zelfs enkele weken. Zorg steeds dat het paard en jij aan de oefening eenpositieve ervaring hebt. Train zolang je de aandacht van je paard krijgt. Sommige paarden gaan zich snel vervelen. Stop dan of begin een nieuwe oefening.

Dat een paard een prooidier is, weten we allemaal. Het paard gaat van nature dus vluchten als het zich bedreigd voelt. In de natuur is het zo dat één paard, meestal de alfa hengst of diegene die in de kudde het meeste vertrouwen verdiend, waakt over de kudde.

Van zodra er zich iets voordoet, dat voor de paarden als bedreiging kan beschouwd worden, gaan de paarden het hoofd omhoog brengen, gaan ze stokstijf staan, openen wijd de neusgaten en speuren de omgeving af met hun ogen.

Ze kijken ook hoe de leider van de groep reageert.

Hij is het die bepaalt of de groep zich in volle galop naar veiliger oorden zal begeven.

Vertoont de leider geen reactie, waarmee hij aangeeft dat er geen gevaar is, dan gaat de kudde rustig door met grazen.

Van dit natuurlijk aangeboren gedrag, zijnde negeren, maken we hier dus handig gebruik om het paard gerust te stellen.

Hoe?

Wij, als leider, imiteren de alfa hengst en negeren de prikkel die het paard schrik aanjaagt.

Je hebt er eigenlijk weinig voor nodig. Een halster en halstertouw zijn erg handig, evenals een zweepje.  De truc zit 'm in de beloning.

Als je iets uitkiest wat jouw paard kan motiveren, dan wíl hij de oefening voor je doen, want hij wil graag zijn beloning!

Het is wel ontzéttend belangrijk dat je het paard goed onder controle hebt. Jij moet je paard kennen en het paard jou, en jullie moeten elkaar kunnen vertrouwen. Als je bang bent om gebeten te worden of bang dat je paard niet wil luisteren, vraag dan altijd hulp aan een professional. Houd er ook altijd rekening mee dat een paard mogelijk ooit verkocht moet worden en dat een nieuwe eigenaar ook met hem moet werken. Kies dus nooit een signaalwoord of -teken wat iemand per ongeluk kan zeggen of doen. En vraag altijd toestemming aan de eigenaar als jij dat zelf niet bent!

Veel van onderstaande oefeningen kunnen weinig kwaad, maar sommigen zijn wel gevaarlijk. Denk aan een paard wat de jambette doet als je vlak voor hem staat: dan heb je ineens een paardenbeen tegen je scheenbeen.. De gevaarlijkste oefeningen zijn het steigeren en het bokken. Hiermee kan een paard veel schade aanrichten en iemand serieus verwonden. Hoe leuk deze oefeningen dus ook zijn, leer ze nóóit als eerste aan!

Welke oefeningen zijn er?

Oefeningen met het hoofd

• Targetten: hierbij leer je je paard iets met zijn neus aan te raken.
• Flehmen: het 'lachen' van een paard waarbij hij zijn bovenlip optrekt.
• Ja knikken/Nee schudden: spreekt voor zichzelf.
• Gapen: een paard laten gapen.
• Kusje geven: het paard met zijn neus of zelfs tong een 'kus' laten geven.
• Voetballen: het paard een bal weg laten duwen met zijn neus of been.
• Apporteren: net als bij honden, het paard iets op laten halen en terugbrengen.
• Briezen/Hinniken: een paard op commando laten briezen of hinniken.

Oefeningen met het lichaam en de benen

• Volgen/Komen: het paard leren achter je aan te lopen en te komen als je hem roept.
• Achterwaarts: je leert het paard netjes achteruit te lopen, ook op afstand.
• Blijven staan: het paard leert stil te blijven staan waar jij aanwijst.
• Pirouette: op commando het paard een rondje om zichzelf laten draaien.
• Voetje geven: zorgen dat het paard op commando en eventueel op afstand een voetje geeft.
• Op het blok: het paard gaat met zijn voorbenen op een blok staan.
• Jambette: het been hoog optillen en in de lucht houden.
• Spaanse pas: met hoog verheven passen lopen, een jambette 'in beweging'.
• Spagaat: het paard zet de voor- en achterbenen zo ver mogelijk uit elkaar.

Oefeningen op of naar de grond

• Buiging: het paard strekt zijn voorbenen en brengt zijn neus en/of buik naar de grond.
• Compliment: het paard strekt zijn ene voorbeen en buigt het ander.
• Liggen: het paard gaat rustig op commando liggen.
• Knielen: het paard zakt door beide voorbenen heen en blijft rusten op de 'knieën'.
• Zitten: het paard blijft in een zittende houding.

Gevaarlijke oefeningen

• Steigeren: op commando een paard laten steigeren, hierop zijn meerdere variaties.